Mỗi khu cung điện trong hoàng cung khi xưa đều có những cổng hành cung với sự canh gác cẩn mật của quân lính nhằm bảo đảm an toàn cho nhà vua và hoàng thất. Mỗi cổng hành cung này cũng được thiết kế như một công trình trang trí làm nổi bật vẻ uy nghi, tráng lệ của các cung điện.
Trong khu thành cổ ở Hà Nội hiện còn giữ được tám cổng hành cung như thế. Những cổng hành cung này cùng với một vài cụm di tích trên mặt đất còn sót lại của Hoàng thành Thăng Long sẽ giúp xác định chính xác hơn tọa độ của các khu cung điện và lớp tường thành trong cùng của hệ thống thành lũy bảo vệ hoàng cung…
Bài, ảnh: Nguyễn Tào
Cổng hành cung nhìn ra đường Nguyễn Tri Phương
Đây là cổng hành cung duy nhất còn giữ được năm tầng mái
Mái của cổng hành cung này được dựng kiểu tháp
Cổng hành cung này nằm ở số 12 phố Nguyễn Tri Phương
Cổng hành cung ở số 9 Hoàng Diệu
Cổng hành cung số 9 Hoàng Diệu nhìn từ phía trong thành cổ
Cổng hành cung bên tả Điện Kính Thiên.
Cổng hành cung bên tả Điện Kính Thiên nhìn từ lối Hậu Lâu đi ra
Cổng hành cung bên hữu Điện Kính Thiên
Cổng hành cung bên hữu Điện Kính Thiên nhìn từ lối Hậu Lâu đi ra
Các cổng hành cung nằm giữa thành được thiết kế nặng về trang trí. Phần gờ bảo vệ bản lề và chốt cửa chỉ mang tính hình thức. Chúng được ngắt vòm phía dưới làm thành những nét uốn lượn sinh động
Trong khi các cổng hành cung ở những vị trí xung yếu được thiết kế đơn giản hơn nhằm tối ưu hóa khả năng bảo vệ khu vực hoàng cung – phần gờ bảo vệ bản lề và chốt cửa được bịt kín từ trên xuống dưới
Cổng hành cung bên tả Đoan Môn nhìn từ sân vận động Cột Cờ cũ
Cổng hành cung bên tả Đoan Môn nhìn từ trong thành cổ
Cổng hành cung này còn giữ được tương đối nguyên vẹn phần trang trí hai bên đầu hồi với hình tượng rồng uốn cách điệu
Cổng hành cung bên hữu Đoan Môn nhìn từ sân vận động Cột Cờ cũ. Phần trang trí hai bên đầu hồi cũng còn tương đối nguyên vẹn
Cổng hành cung này nằm sát chân cầu thang lên Ngũ Môn Lầu
Cổng hành cung nhìn từ Ngũ Môn Lầu
Các cổng hành cung hầu hết chỉ còn ba tầng mái
Mái cổng hành cung này có nhiều vết sứt sẹo bởi thời gian và bom đạn trong các cuộc chiến vệ thành, vệ quốc oai hùng của dân tộc
Nhưng các bức phù điêu trang trí thì hầu hết còn nguyên
Mái cổng hành cung nổi bật bên những tán cổ thụ rậm rì